Idealny typ zdrowej osobowości

Według buddystów, nirwana możliwa jest tylko dzięki rozwinięciu (dzięki medytacji) 7 czynników oświecenia wyższego stopnia. Tymi czynnikami są:

* uwaga,
* mądrość
* energia
* zachwyt
* opanowanie
* koncentracja
* spokój

To one zapewniają równowagę.

3 z nich to czynniki pobudzające – mądrość, energia i zachwyt, natomiast kolejne 3 – spokój, opanowanie i koncentracja – uspokajają. Czyli działają na siebie balansująco. Najważniejszym jest jednak czynnik uwagi, który trzyma 6 pozostałych elementów w równowadze oraz wzmacnia je. Stąd tak często medytacja polega na „byciu uważnym” (wgląd).

Ideałem jest tak zwany arhat. Ponieważ czynniki wyższego oświecenia zapobiegają czynnikom negatywnym, arhat oznacza brak silnych pragnień, żądzy, strachu, lęków, niepokoju czy urazy, brak dogmatycznego myślenia (to jest „prawda” i masz się jej słuchać), niechęć do wszystkiego co wiąże się z bólem, poczuciem winy, gniewem, utratą, chęcią bycia akceptowanym i chwalonym. Zanika również potrzeba posiadania wszystkiego tego, co nie jest niezbędne.

Arhat zapewnia również spokój we wszystkich okolicznościach, bezstronność wobec innych (ludzi oraz rzeczy – jest spora różnica między obojętnością a bezstronnością…), bycie czujnym, docenianie rzeczy prostych i codziennych, spostrzegawczość, wrażliwość, otwartość i opanowanie.

Na pytanie – jak tego dokonać? – odpowiedzi są trzy: nie jesteś swoim mózgiem; nie gadaj/rozmyślaj/fantazjuj tylko rób; medytuj.

Rafał mazuR