Nie jesteś swoim mózgiem

Mam dwie wiadomości – jak zwykle w takich przypadkach bywa – dobrą i zła. Zacznę od tej złej. Zakładając, że nie jesteś Buddą lub nie masz -dziesięciu lat praktyki w głębokiej medytacji, zła wiadomość brzmi – nie masz pełnego wpływu na swoje myśli. Teraz dobra wiadomość – jest coś takiego jak neuroplastyczność mózgu – a to oznacza, że można go zmieniać. Nie dowolnie i nie zawsze, ale można, tak jak masę mięśniową.

Z nie-tak-znów-oczywistego tytułu, „Nie jesteś swoim mózgiem” wynika w prostej linii fakt, że nie jesteś swoimi myślami, nie jesteś swoim odbiorem świata ani nie jesteś tym, w co Twój mózg wierzy. Bo widzisz, śmieszna rzecz – jak to zwykle w przypadku kontroli bywa – temat jest czarno-biały. To oznacza, że albo Ty kontrolujesz swój stan, albo Twój stan kontroluje Ciebie.

Jak już pisałem tu nie raz, Twój mózg-interpretator jest narzędziem służącym do błyskawicznej interpretacji zwiększającej Twoje szanse przeżycia oraz prokreacji. Błyskawiczna interpretacja jest tu elementem kluczowym – ocena następuje szybko i na podstawie pierwszego wrażenia. Możemy zachwycać się naszym mózgiem do woli – nie zmienia to faktu, że daleki jest od doskonałości. W samej tylko psychologii mamy ponad 50 błędów poznawczych, czyli określeń nieracjonalnego odbioru rzeczywistości. Oznacza to, że tylko z psychologicznego punktu widzenia istnieje minimum 50 sposobów, by Twój mózg zrobił siebie – i Ciebie – w jajo.

Tak więc, to Twój mózg rządzi Tobą i Twoim życiem. Niemal bez przerwy wprowadza Cię w błąd – i wiadomości te są dodatkowo wzmacniane. Wzmacnianie następuje poprzez powtarzanie (jak wiadomo powtarzanie jest podstawą nauki), co pozwala na formowanie nawyków. Nawyki – z racji bycia nawykami – są dalej wzmacniane i dochodzimy do błędnego koła.

Na początku wspomniałem o dwóch wiadomościach – dobrej i złej. Okłamałem Cię – są dwie dobre i tylko jedna zła. Ta druga dobra brzmi – Twój mózg to jedno, a Twój umysł to drugie. Umysł stanowi przeciwwagę dla Twojego mechanicznego mózgu. Trenując odpowiednio Twój umysł, dzięki neuroplastyczności (dobra wiadomość #1) możesz doprowadzić do fizjologicznych zmian w samym mózgu. Jak się już domyślasz – procesem neuroplastyczności możemy kierować sami.

Dr. Jeffrey Schwartz, autor książki „You Are Not Your Brain” (Nie jesteś swoim mózgiem) opracował metodę 4 kroków, która pomaga każdej osobie, borykającej się z poniższymi problemami wynikającymi z przejęcia kontroli przez mózg:

* nadmierna nerwowość
* lęki i zamartwianie się
* stres i napięcie
* gniew
* depresja
* nałogi
* rozkojarzenie
* zaburzenia odżywiania
* nadmierne analizowanie i nadmierne myślenie
* autosabotaż
* niska samoocena

Oto – skrótowo – 4 kroki w pokonywaniu mózgu przez umysł:

1) Przemianowanie: rozpoznaj zwodniczą informację wymyśloną przez mózg (myśli, pragnienia, namowy, impulsy) oraz nieprzyjemne symptomy, które powoduje. Powiedz sobie, czym one naprawdę są – np. „O, znowu zaczynam się stresować.”

2) Przeramuj: zmień percepcję „ważności” tej informacji. Powiedz, dlaczego te myśli, pragnienia, namowy czy impulsy zaczynają Ci doskwierać: „Zaczynam się stresować, ponieważ myślę, że ten ktoś jest dużo ważniejszy, ja nic nie umiem, brakuje mi pewności siebie, mój los jest w jego rękach i czuje się bezsilny/a.” Przypomnij sobie, że nie jesteś swoim mózgiem i że nie musisz odpowiadać na wszystko, co Twój mózg Ci podrzuca.

3) Przekieruj: zajmij się czymś co jest produktywne i pozytywne. Skieruj na to całą swoją uwagę. Zrób coś co jest zabawne, interesujące, pozytywne, budujące czy rozwijające.

4) Przewartościuj: bez żadnych wątpliwości i pełną jasnością patrz na to, czym są te myśli, pragnienia, namowy i impulsy – zwodnicza informacją, którą podrzuca Ci mózg. Nie są prawdziwe, nie mają wartości. Nie musisz traktować ich na serio. Jeśli im się poddasz – wzmocnisz programowanie. Wyrwij się więc z tego błędnego koła w stronę czegoś konstruktywnego i pozytywnego.

Stosuj te kroki aż staną się samonakręcającym się nawykiem. Stań się obojętny i bezstronny w stosunku do gówno-prawdy, którą regularnie generuje Twój mózg.

Rafał mazuR